Jeśli interpretacja przepisów o badaniach wstępnych rodzi wątpliwości, warto je wykonać na wszelki wypadek. Z korzyścią dla pracownika i pracodawcy.

Wstępne badania lekarskie obowiązują nie tylko osoby przyjmowane do pracy, ale też te, które zmieniają stanowisko. Przy czym, to stanowisko cechuje się występowaniem czynników szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwymi warunkami. Kto musi wykonać badania wstępne, a kto jest z nich zwolniony przy zmianie stanowiska pracy?

Spis treści:

Jakie badania wstępne do pracy na nowe stanowisko?

Zgodnie z art. 229 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek kierować każdego pracownika na badania wstępne. Kiedy zrobić takie badania? Zawsze, gdy zatrudniony:

  • rozpoczyna pracę w danym miejscu,
  • jest osobą młodocianą przenoszoną na inne stanowisko,
  • jest osobą przenoszoną na inne stanowisko, w którym występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Skierowanie na badania wstępne do pracy otrzyma zatem nie każdy pracownik przeniesiony na inne stanowisko. Pracodawca ma obowiązek skierować na badania pracownika, jeśli na jego nowym stanowisku pracy występują:

  • czynniki szkodliwe dla zdrowia,
  • warunki uciążliwe.

Pracownik musi wtedy wykonać badania wstępne, nawet jeśli poprzednie są jeszcze aktualne. Ważność badań wstępnych wykonanych wcześniej traci w tym momencie znaczenie.

Sama zmiana nazwy stanowiska bez modyfikacji warunków pracy nie powoduje obowiązku skierowania pracownika na badania wstępne.

Prawo pracy — badania wstępne dla każdego?

Mimo zapisu w art. 229 Kodeksu pracy, który precyzuje konieczność badań dla przenoszonych na inne stanowiska pracowników, wątpliwość pracodawców budzi zapis z 4 paragrafu tego artykułu:

„Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.”

W związku z tym zapisem wielu pracodawców kieruje przenoszonych pracowników na badania, nawet gdy warunki ich pracy pozostają te same. W dosłownym rozumieniu paragrafu każde orzeczenie lekarskie dotyczy bowiem zdolności do pracy na określonym stanowisku.

Jeśli przeniesienie pracownika na inne stanowisko rodzi pytania natury prawnej, zawsze warto pamiętać, że dodatkowe badania profilaktyczne to korzyść dla pracownika i pracodawcy. Regularne monitorowanie zdrowia, np. w ramach grupowych ubezpieczeń zdrowotnych w SALTUS Ubezpieczenia, jest dodatkowym zabezpieczeniem stanu zdrowia pracownika i ciągłości pracy dla pracodawcy.

Zmiana miejsca pracy lub powrót na poprzednie stanowisko

Kiedy pracownik zmienia miejsce pracy, natomiast zostaje zatrudniony na takim samym stanowisku, nie zawsze obowiązują go badania wstępne. Nie musi ich robić, jeśli:

  • przerwa między zatrudnieniem u poprzedniego pracodawcy wynosi mniej niż 30 dni,
  • ma aktualne orzeczenie lekarskie z poprzedniego miejsca pracy,
  • obecny pracodawca uznaje, że warunki w poprzedniej pracy zatrudnionego są takie same jak na nowym stanowisku,
  • praca pracownika nie polega na wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych.

Powrót na poprzednio zajmowane stanowisko pracy lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy również nie wiąże się z wykonywaniem badań wstępnych, kiedy spełniony jest jeden warunek: od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy nie minęło więcej niż 30 dni.

Badań wstępnych nie musi wykonywać pracownik, zatrudniony wcześniej na stanowisku o szkodliwych lub uciążliwych warunkach pracy, jeśli:

  • nowe stanowisko jest pozbawione tych szkodliwych i uciążliwych czynników,
  • pracownik ma aktualne badania wstępne.

Czym skutkuje brak badań wstępnych do pracy?

Nie można dopuścić do sytuacji, kiedy pracownik przystępuje do obowiązków zawodowych bez badań wstępnych, potwierdzonych pozytywnym orzeczeniem lekarskim. Dopuszczenie pracownika do pracy bez badań lekarskich zagraża jego bezpieczeństwu.

Pracodawca ponosi zaś z tego tytułu konsekwencje finansowe: grzywnę w wys. od 1 000 zł do 30 000 zł. Jeśli pracownik wykaże, że w czasie pracy bez orzeczenia lekarskiego pogorszyło się jego zdrowie, może ubiegać się o odszkodowanie.

Badania wstępne na nowe stanowisko to też obowiązek pracownika. Następstwem niestawienia się na badania jest niedopuszczenie go do pracy.

SALTUS Ubezpieczenia – skontaktuj się z nami!

Specjalizujemy się w grupowych ubezpieczeniach zdrowotnych chroniących pracowników. Pomagamy dbać o zdrowie i zadowolenie zatrudnionych, co minimalizuje liczbę absencji chorobowych. Jesteśmy w stanie zapewnić ochronę ściśle dopasowaną do potrzeb, rozmiaru, charakteru działalności firmy oraz struktury wiekowej zatrudnionych. Współpracujemy zarówno z ogólnopolskimi sieciami medycznymi, jak i wysokospecjalistycznymi przychodniami regionalnymi, dzięki czemu zapewniamy pomoc w każdym zakątku Polski.

Wyróżniki oferty:

  • Brak górnej granicy wieku
  • Możliwość modyfikacji ochrony w trakcie trwania umowy
  • Aplikacja mobilna i telekonsultacje

Dodatkowe korzyści dla pracodawcy:

  • Świadczenia Medycyny Pracy, w tym Pracownicze Programy Profilaktyczne, nie stanowią przychodu pracownika – nie są obciążone CIT i ZUS
  • Pracownicze Programy Profilaktyczne zmniejszają całkowity koszt ubezpieczenia
  • Dobrze dobrana ochrona zmniejsza liczbę i długość absencji chorobowych pracowników