Skrócony do 4 dni tydzień pracy w Europie jest marzeniem wielu aktywnych zawodowo osób. Badania potwierdzają, że przynosi to korzyść zarówno pracownikom, jak i pracodawcom.

Dodatkowe dni wolne od pracy w Europie częściowo wprowadziła Belgia, Hiszpania, Islandia, Irlandia i Wielka Brytania, proponując 4-dniowy tydzień pracy. Efekty są zdumiewające. Pracownicy stali się mniej zestresowani i szczęśliwsi. Co więcej, rzadziej doświadczają wypalenia zawodowego. Jak dokładnie mniejsza ilość godzin w pracy wpływa na zdrowie pracowników? Czy 4-dniowy system pracy stanie się receptą na wyczerpanie fizyczne i psychiczne?

Spis treści:

Czas pracy na świecie — jak się zmieniał?

Jesteśmy przyzwyczajeni, że praca na etat to 8 godzin dziennie, przez 5 dni w tygodniu. Wydaje się dużo, ale w przeszłości obowiązki zawodowe zajmowały ludziom o wiele więcej czasu. Jeszcze pod koniec XVIII wieku, podczas rewolucji przemysłowej, tygodniówka wynosiła około 90 godzin. To 15 godzin dziennie przez 6 dni w tygodniu. Zmiany na korzyść robotników (i pracujących w fabrykach dzieci!) nastąpiły w 1810 r., kiedy część pracodawców wprowadziła 10-godzinny dzień pracy. Jednak dopiero w 1847 roku 10 godzin dziennie przez 6 dni w tygodniu zostało usankcjonowane prawnie.

8-godzinnym dniem pracy mogli cieszyć się jako pierwsi od połowy XIX w. Nowozelandczycy i Australijczycy. Pracownicy z innych krajów dołączali do nich stopniowo na początku XX w. — Niemcy od 1900 r., Francuzi w 1936 r., a jeszcze później Amerykanie.

Wymiar czasu pracy, który mamy dziś w Polsce, również ewoluował i ulegał skracaniu. Działo się to stopniowo: z 48 godzin tygodniowo przez 6 dni w tygodniu na początku XIX w., przez 46 godzin w ciągu 6 dni w połowie XX wieku, do 40 godzin i dni wolnych od pracy (w tym sobót), począwszy od 1981 roku. Czas pracy w Polsce reguluje prawo — ustawa z dn. 26 czerwca 1974 r., Kodeks pracy.

Praca 4 dni w tygodniu — pierwsze pozytywne rezultaty

Zmiany technologiczne, społeczne i gospodarcze prowadzą do dalszego skrócenia czasu pracy, tym razem w opcji: 4 dni w tygodniu. Kraje, a raczej firmy w wielu krajach, które eksperymentalnie wprowadziły nowy czas pracy, odnotowały większe zaangażowanie pracowników. Stało się tak np. w oddziale Microsoftu w Japonii, gdzie 2,3 tys. zatrudnionych nie tylko pracowało efektywniej i rzadziej brali dni wolne.

Podobne wnioski wyciągnięto z 4-letniego eksperymentu na Islandii i z wielu krótszych badań, które miały miejsce w Irlandii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Belgii czy Nowej Zelandii. W każdym przypadku zaobserwowano poprawę samopoczucia i wydajności zatrudnionych osób. Firmy nie ucierpiały — działały jak zawsze, a wręcz zmniejszyły koszty. Wiele benefitów zyskali również pracownicy.

Jakie korzyści dla zdrowia ma skrócony tydzień pracy?

Skracanie czasu pracy poniżej 40 godzin tygodniowo sprawiło, że pracownicy mieli więcej godzin dla rodziny i na własne aktywności. Zajmowanie się swoim hobby i pielęgnowanie bliskich relacji wpłynęło na samopoczucie zatrudnionych — stali się bardziej zrelaksowani, zadowoleni z życia i mieli większe poczucie autonomii. Większa równowaga między życiem a pracą przyczyniła się też do tego, że rzadziej dopada ich wypalenie zawodowe.

Wpływ krótszego tygodnia pracy na ograniczenie skali wypalenia zawodowego może mieć decydujący wpływ na wprowadzenie 4-dniowego tygodnia pracy w kolejnych firmach i krajach. Na całym świecie skutki wypalenia zawodowego są takie same: więcej absencji chorobowych, spadek zaangażowania i efektywności w pracy, pogorszenie zdrowia pracowników i dodatkowe koszty dla pracodawców w związku z zastępstwami. Najnowsze badania ADP „People at Work 2022: A Global Workforce View” pokazują, że co czwarty Polak czuje się wypalony zawodowo. Główną przyczyną tego stanu pracowników jest brak równowagi między życiem zawodowym i prywatnym. Jak widać, od zdrowia psychicznego i chęci do pracy dzieli zatrudnionych zaledwie jeden dodatkowy dzień wolny.

Czy w Polsce możemy liczyć na 4-dniowy tydzień pracy?

W Polsce nie ma na razie rozporządzeń co do skrócenia czasu pracy poniżej 40 godzin. Sondowanie tego tematu skończyło się na ankietowaniu pracowników sektora prywatnego i publicznego pod kątem wpływu pracy na zaangażowanie w nią i samopoczucie. Wiadomo jednak, że niektóre firmy, zwłaszcza w branży IT, godzą się na skrócenie czasu pracy dla części pracowników. Oficjalnie tylko jedna Polska firma przygotowuje się do zmiany systemu pracy z 5-dniowego na 4-dniowy.

Większość pozostałych przedsiębiorstw — szczególnie po okresie pandemii — kładzie nacisk na opiekę zdrowotną. Diagnostyka, pracownicze programy profilaktyczne, dostęp do lekarzy specjalistów w ciągu 3-5 dni, możliwość leczenia szpitalnego i operacyjnego np. w SALTUS Ubezpieczenia dają zatrudnionym większe poczucie bezpieczeństwa. Łatwy dostęp do lekarzy, bezpłatne badania i szybko postawione diagnozy zapobiegają powikłaniom chorób i pogorszeniu zdrowia. To też mniejsza ilość przedłużających się zwolnień lekarskich.

4-dniowy tydzień pracy ma coraz więcej zwolenników, również w Polsce, więc wprowadzenie go może być kwestią czasu. Podobnie jak w przeszłości, kiedy skrócenie czasu pracy z 10-15 godzin dziennie do 8 było odpowiedzią na potrzebę lepszego traktowania pracowników, dziś wołaniem o więcej czasu wolnego jest pogarszające się zdrowie społeczeństwa. Nowy model wymaga jednak wielu badań, analiz i przygotowań, które są ważne z punktu widzenia przedsiębiorczości, gospodarki i ciągłości dostarczania produktów i usług. Z tego punktu widzenia czas, który dzieli nas od krótszego tygodnia pracy, może być bardzo długi.

SALTUS Ubezpieczenia – skontaktuj się z nami!

Specjalizujemy się w grupowych ubezpieczeniach zdrowotnych chroniących pracowników. Pomagamy dbać o zdrowie i zadowolenie zatrudnionych, co minimalizuje liczbę absencji chorobowych. Jesteśmy w stanie zapewnić ochronę ściśle dopasowaną do potrzeb, rozmiaru, charakteru działalności firmy oraz struktury wiekowej zatrudnionych. Współpracujemy zarówno z ogólnopolskimi sieciami medycznymi, jak i wysokospecjalistycznymi przychodniami regionalnymi, dzięki czemu zapewniamy pomoc w każdym zakątku Polski.

Wyróżniki oferty:

  • Brak górnej granicy wieku
  • Możliwość modyfikacji ochrony w trakcie trwania umowy
  • Aplikacja mobilna i telekonsultacje

Dodatkowe korzyści dla pracodawcy:

  • Świadczenia Medycyny Pracy, w tym Pracownicze Programy Profilaktyczne, nie stanowią przychodu pracownika – nie są obciążone CIT i ZUS
  • Pracownicze Programy Profilaktyczne zmniejszają całkowity koszt ubezpieczenia
  • Dobrze dobrana ochrona zmniejsza liczbę i długość absencji chorobowych pracowników