Jedna nieprzespana noc niewiele znaczy, ale kilka tygodni, miesięcy lub lat z deficytem snu to stan choroby. Jak nie dać się bezsenności?

Podczas snu mózg i cały organizm wciąż pracują, choć na niższych obrotach. Ta aktywność zapewnia przyswojenie zebranych w ciągu dnia informacji, regenerację komórek i zdrowie. Zlekceważenie nawet krótkotrwałych zaburzeń snu może prowadzić do bezsenności przewlekłej, która negatywnie wpływa na wszystkie sfery życia, w tym pracę. Do kogo się udać i jakie badania wykonać w przypadku problemów ze snem?

Spis treści:

Bezsenność — problem naszych czasów

Problemy z zasypianiem, nocne wybudzenia i zbyt krótki sen spowodowany zbyt wczesnym budzeniem się to zaburzenia snu, na które okresowo cierpi około 50 proc. Polaków. Na świecie objawy te dotyczą około 45 proc. całej populacji. To sprawia, że bezsenność jest uznawana za chorobę cywilizacyjną.

O bezsenności mówimy wtedy, gdy problemy ze snem:

  • powtarzają się przynajmniej 3 razy w tygodniu przez okres 1 miesiąca,
  • prowadzą do pogorszenia jakości życia.

Natura problemów ze snem nie zawsze jest taka sama. Ze względu na czas trwania, bezsenność dzielimy na:

  • przygodną (do kilku dni),
  • krótkotrwałą (do miesiąca),
  • przewlekłą (powyżej miesiąca).

Istotne jest, aby każdą bezsenność potraktować poważnie i w krótkim czasie podjąć działania, które ją zminimalizują i wyeliminują. Zaniechanie tego na początkowym etapie może doprowadzić do nasilenia objawów i przejścia choroby w stan przewlekły. Bezsenność przewlekła jest trudna do wyleczenia i bardziej obciąża organizm niż krótkie epizody braku snu.

Objawy bezsenności

Objawy zaburzeń snu są tym dotkliwsze, im dłużej trwa problem. Stopień intensywności ich występowania jest jednym z czynników diagnostycznych bezsenności. Każdy sam jednak wie, że cierpi na bezsenność, bo trudno przeoczyć następujące objawy kliniczne:

  • niemożność zaśnięcia, nawet pomimo dużego zmęczenia,
  • nocne wybudzenia,
  • zbyt wczesne pobudki,
  • uczucie niewyspania i wyczerpania pomimo snu w nocy.

Mimo powyższych, oczywistych przesłanek, warto udać się do lekarza, żeby rozpoznać bezsenność. Budzenie się w nocy, trudności z zaśnięciem i wstawanie przed świtem łatwo uznać za objawy nadmiernego lub przewlekłego stresu i nie skojarzyć z zaburzeniami snu.

Brak snu a zdrowie

Wiele badań pokazuje, że związek ilości i jakości snu ze zdrowiem człowieka jest bardzo ścisły. Osoba dorosła potrzebuje około 7-8 godzin nieprzerwanego snu, żeby funkcjonować prawidłowo. Gdy ilość przespanych godzin jest mniejsza, a sen gorszej jakości, zawsze odbije się to negatywnie na organizmie człowieka.

Czym grozi brak snu? Najczęściej efektem niedosypiania jest:

  • gorsze samopoczucie,
  • pogorszenie koncentracji i pamięci,
  • brak energii, chęci do życia,
  • mniejsze możliwości intelektualne w pracy,
  • niepokój, lęk, rozdrażnienie,
  • ból głowy.

Skutki braku snu mogą być również dużo poważniejsze, takie jak:

  • cukrzyca typu II,
  • osłabienie odporności,
  • nowotwory,
  • depresja,
  • choroby układu sercowo-naczyniowego,
  • choroba Alzheimera.

Brak odpowiedniej ilości wysokojakościowego snu bywa też bezpośrednim zagrożeniem życia i to nie tylko osób cierpiących na bezsenność. Wiele wypadków na drogach powodują właśnie niewyspani kierowcy.

Przyczyny bezsenności u dorosłych

Ze względu na pochodzenie bezsenność dzielimy na:

  • pierwotną – o niejednoznacznej, niełatwej do odkrycia przyczynie,
  • wtórną – powstałą np. na skutek choroby i stylu życia.

O ile trudno jest określić przyczyny bezsenności pierwotnej, jest to znacznie rzadsza sytuacja — dotyczy około 10-15- proc. ludzi cierpiących na bezsenność. Natomiast wykrycie przyczyn choroby u pozostałych osób jest dużo prostsze. Może jedynie wymagać wywiadu i wykonania podstawowych badań lekarskich.

Na wtórne zaburzenia snu wpływ mają:

  • zaburzenia i choroby psychiczne (stres, depresja, poczucie lęku),
  • nieprawidłowa higiena snu (korzystanie z urządzeń elektronicznych przed snem, objadanie się na noc, siedzący tryb życia),
  • uzależnienia (od alkoholu, środków uspokajających)
  • zaburzenia rytmu dobowego (praca zmianowa),
  • światło sztuczne włączone do późnych godzin nocnych (zaburza wydzielanie melatoniny odpowiedzialnej za zdrowy sen),
  • choroby somatyczne (np. endokrynologiczne).

Niezależnie od pochodzenia zaburzeń snu warto znać sposoby na bezsenność i podejmować odpowiednie działania, które zapobiegną rozwojowi choroby.

Bezsenność – jakie badania?

Do specjalistycznej diagnostyki należą m.in. badania polisomnograficzne, wykonywane zwykle w ośrodkach leczenia snu. Badania te polegają na rejestrowaniu aktywności mózgu, serca, ruchów gałek ocznych oraz funkcji mięśni i nerwów. Już samo skanowanie aktywności mózgu, czyli elektroencefalografia (EEG) może wiele pokazać. Jeśli EEG jest wykonane w trakcie snu, lekarz z dużą dokładnością oceni jego fazy i jakość.

Pracownicy, którzy korzystają z grupowych ubezpieczeń zdrowotnych SALTUS Ubezpieczenia, nie muszą rezerwować odległych terminów w ośrodkach leczenia snu. Badanie EEG, zarówno w trakcie czuwania jak i spoczynku, mogą wykonać w ramach swojego ubezpieczenia.

Jak leczyć bezsenność?

Każdy przypadek bezsenności jest indywidualny i leczenie należy dobrać odpowiednio do przyczyn powstania zaburzeń snu. Warto jak najszybciej skonsultować objawy i już na początkowym etapie leczyć bezsenność. Do jakiego lekarza udać się po diagnozę i dobór leczenia?

Pierwszym specjalistą, do którego warto skierować swe kroki jest lekarz rodzinny. Internista przeprowadzi szczegółowy wywiad i zleci podstawowe badania laboratoryjne. Jeśli bezsenność nie jest wynikiem chorób, trwa powyżej miesiąca lub jest powiązana z uzależnieniem, kolejnym lekarzem, który może dobrać sposób leczenia jest psychiatra. W przypadku, gdy zaburzenia snu nie wynikają z żadnych z powyższych przyczyn, warto poszukać ośrodka medycyny, który przeprowadzi szczegółowe badania diagnostyczne.

Dopiero właściwa diagnoza pozwala na dobór leczenia. Kiedy źródłem bezsenności jest choroba somatyczna, lekarz skupi się przede wszystkim na leczeniu właśnie jej. W przypadku depresji pomocne mogą być leki antydepresyjne, a w nasilonym stadium zaburzeń snu — leki na bezsenność.

Jednak podstawą w leczeniu bezsenności jest terapia poznawczo-behawioralna. Nacisk, który kładzie na rozpoznanie i zmianę nawyków związanych ze snem sprawia, że jest bardzo skuteczna i tym samym zalecana przez większość lekarzy.

SALTUS Ubezpieczenia – skontaktuj się z nami!

Specjalizujemy się w grupowych ubezpieczeniach zdrowotnych chroniących pracowników. Pomagamy dbać o zdrowie i zadowolenie zatrudnionych, co minimalizuje liczbę absencji chorobowych. Jesteśmy w stanie zapewnić ochronę ściśle dopasowaną do potrzeb, rozmiaru, charakteru działalności firmy oraz struktury wiekowej zatrudnionych. Współpracujemy zarówno z ogólnopolskimi sieciami medycznymi, jak i wysokospecjalistycznymi przychodniami regionalnymi, dzięki czemu zapewniamy pomoc w każdym zakątku Polski.

Wyróżniki oferty:

  • Brak górnej granicy wieku
  • Możliwość modyfikacji ochrony w trakcie trwania umowy
  • Aplikacja mobilna i telekonsultacje

Dodatkowe korzyści dla pracodawcy:

  • Świadczenia Medycyny Pracy, w tym Pracownicze Programy Profilaktyczne, nie stanowią przychodu pracownika – nie są obciążone CIT i ZUS
  • Pracownicze Programy Profilaktyczne zmniejszają całkowity koszt ubezpieczenia
  • Dobrze dobrana ochrona zmniejsza liczbę i długość absencji chorobowych pracowników