Choroba wibracyjna to dolegliwość zawodowa pracowników narażonych na długotrwałe działanie drgań mechanicznych, pochodzących od maszyn i narzędzi pracy pilarek, szlifierek, tokarek, młotów pneumatycznych, wiertarek czy nawet maszyn do szycia. Zespół wibracyjny oddziałuje negatywnie na bardzo wiele aspektów ludzkiego zdrowia. Czym jest i jak sobie z nim radzić?

Czym jest zespół wibracyjny?

To wynik oddziaływania na organizm człowieka drgań mechanicznych emitowanych przez narzędzia podczas pracy. Objawy choroby wibracyjnej mogą być widoczne w całym organizmie bądź jedynie miejscowo, w okolicach rąk (choroba wibracyjna rąk). Dlatego w medycynie wyodrębnia się dwie postacie kliniczne tej choroby: zespół wywołany ogólnym działaniem drgań mechanicznych (niekorzystne bodźce oddziałują na cały organizm) oraz wywołany miejscowym działaniem drgań mechanicznych (energia przekazywana jest przez narzędzie pracy na ręce).

Od czego zależy rozwój choroby?

Przede wszystkim od wielkości emisji drgań, działających na ciało człowieka, a także czasu narażenia. Inne czynniki, jak wiek, stan zdrowia operatora czy sposób wykonywania pracy, również mogą mieć wpływ na przebieg schorzenia. Pierwsze objawy pojawiają się raczej szybko, ale często nie zwracają uwagi chorego, bo zaraz mijają. Jednak w miarę upływu czasu działanie wibracji powoduje poważne zmiany chorobowe.

Najbardziej wrażliwy na drgania jest układ nerwowy i krwionośny. Wyróżnia się kilka postaci tej choroby:

  • zespół wibracyjny postać naczyniowo nerwowa (występująca najczęściej),
  • postać kostno-stawowa,
  • postać mieszana (objawy wspólne z obu powyższych).

Od odpowiedniego zdiagnozowania rodzaju zaburzeń zależy wybór leczenia choroby wibracyjnej.

Zespół wibracyjny: postać naczyniowo-nerwowa

Polega ona na napadowych zaburzeniach przepływu krwi w palcach rąk. Wczesne objawy to szybko ustępujące delikatne mrowienia i drętwienia rąk, czasem również nocą.

Dolegliwości nasilają się w chłodnej porze roku, ale maleją lub całkowicie ustępują po dłuższym odpoczynku. Z czasem ręce drętwieją częściej, utrudniając wykonywanie precyzyjnych ruchów. Palce szybko marzną, drętwieją i bledną pod wpływem nagłego ochłodzenia. Jest to spowodowane chwilowym wstrzymaniem dopływu krwi. Towarzyszy temu tępy ból, zdrętwienie i upośledzenie czucia dotyku, które powoli ustępuje pod wpływem rozcierania czy ogrzania.

Zignorowanie tych objawów prowadzi do nieodwracalnych postępów choroby, kiedy nie pomaga już ogrzewanie czy rozcieranie rąk. Ból bywa tak dotkliwy, że nie pozwala utrzymać narzędzia w rękach. Napady choroby wibracyjnej postępują i przechodzą kolejne fazy (wyróżniamy cztery stopnie zaawansowania zespołu wibracyjnego).

Zespół wibracyjny: postać kostno-stawowa

Działanie drgań mechanicznych o częstotliwości 20–40 Hz prowadzi w niej do nieodwracalnych zmian w kościach i stawach. Uszkadzają one strukturę mięśni, ścięgien i więzadeł. Najbardziej charakterystyczne dla tej postaci zespołu wibracyjnego są zmiany radiologiczne, czyli torbiele, martwice, złamania itp.
Objawy pojawiają się dosyć późno. Bardzo często pojawiają się zmiany w stawie łokciowym, prowadzące do ograniczenie zginania i prostowania stawu. Ta postać zespołu wibracyjnego często mylona jest z reumatyzmem. Długotrwałe działanie wibracji może doprowadzić do nieodwracalnych zmian kostnych i deformacji.

Jak przeciwdziałać zespołowi wibracyjnemu?

Na rozwój choroby mają wpływ powtarzające się ruchy, mocne zaciskanie narzędzia pracy czy niewygodna pozycja na stanowisku. Ważne jest robienie krótkich, ale częstych przerw.

Pracodawcy, oprócz wymaganych prawem cyklicznych badań kontrolnych, powinni zapewnić pracownikom na stanowiskach sprzyjających rozwojowi zespołu wibracyjnego dostęp do opieki medycznej pozwalającej na regularne sprawdzanie stanu zdrowia. W szybkim zdiagnozowaniu problemu i ewentualnym leczeniu choroby wibracyjnej pomaga grupowe ubezpieczenie zdrowotne. Skraca ono także czas oczekiwania na świadczenia specjalistyczne, takie jak np. rehabilitacja – bardzo ważna w przeciwdziałaniu rozwojowi zespołu wibracyjnego. Warto z niej skorzystać, bo szybkie zdiagnozowanie tej choroby bardzo ułatwia powrót pracownika do pełnego zdrowia.

SALTUS Ubezpieczenia – skontaktuj się z nami!

Specjalizujemy się w grupowych ubezpieczeniach zdrowotnych chroniących pracowników. Pomagamy dbać o zdrowie i zadowolenie zatrudnionych, co minimalizuje liczbę absencji chorobowych. Jesteśmy w stanie zapewnić ochronę ściśle dopasowaną do potrzeb, rozmiaru, charakteru działalności firmy oraz struktury wiekowej zatrudnionych. Współpracujemy zarówno z ogólnopolskimi sieciami medycznymi, jak i wysokospecjalistycznymi przychodniami regionalnymi, dzięki czemu zapewniamy pomoc w każdym zakątku Polski.

Wyróżniki oferty:

  • Brak górnej granicy wieku
  • Możliwość modyfikacji ochrony w trakcie trwania umowy
  • Aplikacja mobilna i telekonsultacje

Dodatkowe korzyści dla pracodawcy:

  • Świadczenia Medycyny Pracy, w tym Pracownicze Programy Profilaktyczne, nie stanowią przychodu pracownika – nie są obciążone CIT i ZUS
  • Pracownicze Programy Profilaktyczne zmniejszają całkowity koszt ubezpieczenia
  • Dobrze dobrana ochrona zmniejsza liczbę i długość absencji chorobowych pracowników