Nadciśnienie tętnicze to podstępna choroba cywilizacyjna, mogąca przez dłuższy czas nie dawać żadnych niepokojących objawów. Z wielu badań wynika, że choruje na nie co najmniej 10 mln Polaków, a istnieją przesłanki, że to zaniżona liczba. Którzy pracownicy powinni szczególnie dbać o kontrolę ciśnienia tętniczego?

Nadciśnienie samoistne i wtórne

Nadciśnienie tętnicze może mieć charakter samoistny (pierwotny) lub wtórny, przy tym to ostatnie obserwuje się jedynie u niespełna 10% wszystkich chorych. Nie można ustalić bezpośredniej przyczyny nadciśnienia samoistnego, wpływ na nie przypisuje się jednak najczęściej czynnikom środowiskowym i genetycznym. Przyczyna nadciśnienia tętniczego wtórnego jest łatwiejsza do uchwycenia – jest nią zazwyczaj inny proces chorobowy, np. choroby nerek.

Groźne nadciśnienie krwi stwierdzamy, kiedy jego wartość przekroczy 140/90 mmHg, a podwyższone ciśnienie krwi, kiedy wartości te sięgają pomiędzy 120/80 a 140/90 mmHg, choć należy pamiętać, że im wyższy wiek osoby, tym wyższe może być dopuszczalne ciśnienie. Długotrwałe za wysokie ciśnienie tętnicze może przerodzić się w ciężkie nadciśnienie tętnicze, stanowiące już bezpośrednie zagrożenie wystąpienia tak poważnych skutków, jak zawał serca czy udar mózgu.

Nadciśnienie – kiedy jest niebezpieczne?

Oprócz powyższych następstw nadciśnienie niesie ze sobą inne zagrożenia, które w wypadku wielu zawodów mogą być bardzo niebezpieczne nie tylko dla pracownika, ale też dla jego otoczenia. Nagły wzrost ciśnienia tętniczego może bowiem powodować – oprócz typowych objawów w postaci bólów głowy i szumu w uszach – również zawroty głowy, omdlenia, zasłabnięcia, problemy z zachowaniem koncentracji czy nagłe pogorszenie wzroku.

Z tego powodu dolegliwość ta w swojej zaawansowanej postaci bywa szczególnie niebezpieczna w zawodach wymagających zachowania świadomości, skupienia uwagi i odpowiedzialności za zdrowie i życie innych osób, jak m.in. kierowcy, piloci, operatorzy maszyn czy robotnicy budowlani. Bardzo niebezpieczne są nagłe skoki wysokiego ciśnienia – od bardzo wysokiego do krańcowo niskiego. W takim przypadku ryzyko zawału oraz udaru mózgu gwałtownie wzrasta.

Komu grozi nadciśnienie

Wiemy, co powoduje nadciśnienie i dla jakich zawodów skutki nadciśnienia mogą być szczególnie niebezpieczne. Czas powiedzieć o tym, jakie są czynniki zwiększonego ryzyka nadciśnienia tętniczego.

  • Wiek – zarówno u kobiet, jak i mężczyzn ryzyko nadciśnienia tętniczego gwałtownie wzrasta z każdym rokiem powyżej 40. roku życia. U mężczyzn rozwija się ono częściej ok. 45. roku życia, natomiast u kobiet – po 65. roku życia.
  • Nadwaga – zwiększona masa ciała wymaga od układu krążenia wzmożonej pracy, co prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi i do rozwoju nadciśnienia tętniczego.
  • Palenie tytoniu – nikotyna zawarta w dymie tytoniowym jest substancją chemiczną, która bezpośrednio prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi w trakcie palenia i przez pewien czas po jego zakończeniu.

Brak aktywności fizycznej prowadzi przede wszystkim do otyłości i insulinooporności, która może doprowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2. Ma to negatywny wpływ na wartość ciśnienia tętniczego krwi, a w dodatku osoby nieaktywne fizycznie mają tendencję do przyspieszonej pracy serca, co również podnosi ciśnienie krwi.

Stres – przewlekły, permanentny stres powoduje może doprowadzić do utrwalonego nadciśnienia tętniczego.
Powyższe oznacza, że rozwojowi nadciśnienia sprzyja praca w zawodach statycznych, wiążących się z małą aktywnością fizyczną (np. praca biurowa, zawodowi kierowcy) oraz ponadprzeciętnie stresogennych.

Normy ciśnienia tętniczego

Nadciśnienie to stałe występowanie spoczynkowego ciśnienia tętniczego powyżej ustalonych, wyżej wymienionych norm. Jednak w skład parametrów ciśnienia wchodzą dwa z nich: wartość skurczowa (ciśnienie górne) i wartość rozkurczowa (ciśnienie dolne). Jeśli tylko jedna z wartości będzie stale przekroczona (wysokie ciśnienie skurczowe lub wysokie drugie ciśnienie – rozkurczowe), to również pozwala to na rozpoznanie nadciśnienia tętniczego.

Czym grozi wysokie ciśnienie rozkurczowe, a czym skurczowe?

Kiedy za duże jest tylko ciśnienie rozkurczowe, mówimy o izolowanym nadciśnieniu rozkurczowym. Występuje ono dużo rzadziej. Żadna z obu wartości nie jest ważniejsza niż druga. Według najnowszych wytycznych podwyższone wartości nawet jednego z nich wystarczają do stwierdzenia nadciśnienia. Prawidłowe wartości ciśnienia górnego to od 120 do 129 mm Hg, a dolnego – od 80 do 84 mm Hg. Ciśnienie rozkurczowe do 89 mm Hg określa się jako wysokie prawidłowe. Różnica pomiędzy ciśnieniem górnym a dolnym to tzw. ciśnienie tętna. Norma wynosi od 30 do 50 mm Hg.

Aby rozpoznać nadciśnienie tętnicze pierwszego stopnia, trzeba otrzymać wartość powyżej 140 mm Hg dla ciśnienia skurczowego lub powyżej 90 dla ciśnienia rozkurczowego w co najmniej 2 pomiarach. Jeśli ciśnienie skurczowe wyniesie powyżej 160 mm Hg (wysokie górne ciśnienie krwi) lub ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 mm Hg (wysokie dolne ciśnienie krwi), oznacza to nadciśnienie tętnicze drugiego stopnia. Ciśnienie rozkurczowe powyżej 110 mm Hg oznacza już nadciśnienie trzeciego stopnia.

Powikłania nadciśnienia tętniczego

Nadciśnienie nie bez przyczyny nazywamy „cichym zabójcą”. Siła, z jaką krew napiera na ściany naczyń krwionośnych przy nadciśnieniu, powoduje ich odkształcenie. Na wczesnym etapie choroby niewielkim, bezobjawowym uszkodzeniom ulegają tętnice, serce czy nerki. Ściany tętnic zaczynają sztywnieć, a patologiczne zmiany z czasem się pogłębiają. W naczyniach krwionośnych rozwija się miażdżyca, której efektem są choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego czy udar mózgu. Nieleczone nadciśnienie uszkadza nerki i pogarsza wzrok, a pękające naczynia krwionośne w mózgu oprócz zwiększonego ryzyka udaru grożą tez rozwojem demencji.
Jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia nadciśnienia i jego powikłań

Przede wszystkim zadbajmy o siebie, porzucając nałogi (szczególnie papierosy), dbając o zdrową dietę i regularny ruch. Taki tryb życia przy okazji pozwoli zmniejszyć zapadalność na inne choroby, np. cukrzycę typu 2. Pamiętajmy też, że mnóstwo czynników prowadzących do nadciśnienia ma swój początek w pracy zawodowej. Dlatego w leczeniu nadciśnienia tętniczego wydatnie może pomóc grupowe ubezpieczenia zdrowotne, jakie coraz częściej wykupywane jest przez pracodawców. W jego skład wchodzą wyspecjalizowane programy profilaktyczne, w ramach których lekarz w trakcie diagnostyki nadciśnienia tętniczego może zlecić dodatkowe badania, takie jak EKG, morfologia, badanie biochemiczne krwi i moczu.

SALTUS Ubezpieczenia – skontaktuj się z nami!

Specjalizujemy się w grupowych ubezpieczeniach zdrowotnych chroniących pracowników. Pomagamy dbać o zdrowie i zadowolenie zatrudnionych, co minimalizuje liczbę absencji chorobowych. Jesteśmy w stanie zapewnić ochronę ściśle dopasowaną do potrzeb, rozmiaru, charakteru działalności firmy oraz struktury wiekowej zatrudnionych. Współpracujemy zarówno z ogólnopolskimi sieciami medycznymi, jak i wysokospecjalistycznymi przychodniami regionalnymi, dzięki czemu zapewniamy pomoc w każdym zakątku Polski.

Wyróżniki oferty:

  • Brak górnej granicy wieku
  • Możliwość modyfikacji ochrony w trakcie trwania umowy
  • Aplikacja mobilna i telekonsultacje

Dodatkowe korzyści dla pracodawcy:

  • Świadczenia Medycyny Pracy, w tym Pracownicze Programy Profilaktyczne, nie stanowią przychodu pracownika – nie są obciążone CIT i ZUS
  • Pracownicze Programy Profilaktyczne zmniejszają całkowity koszt ubezpieczenia
  • Dobrze dobrana ochrona zmniejsza liczbę i długość absencji chorobowych pracowników