Zaburzenia słuchu najczęściej rozwijają się powoli i niezauważalnie. Dostrzeżone w porę dzięki odpowiednim badaniom, można leczyć.

Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że ubytek słuchu dotyczy aż 466 mln ludzi na całym świecie, z czego 93 proc. to dorośli. W Polsce liczba ta wynosi około 2,8 mln osób. Problemy ze słuchem zaliczamy już do chorób cywilizacyjnych. Co zrobić, żeby w porę je wykryć?

Spis treści:

Co to jest ubytek słuchu?

Ubytek słuchu, inaczej niedosłuch, sprawia, że nie słyszymy wyraźnie lub nie słyszymy w ogóle  dźwięków. Charakterystyczne problemy ze słuchem, to takie, gdy dźwięki odbieramy w sposób przytłumiony, słyszymy pojedyncze wyrazy lub poszczególne głoski stają się niewyraźne lub niesłyszalne. Ubytek słuchu może mieć kilka stopni:

  • lekki (0 21- 40 dB),
  • średni (41-70 dB),
  • znaczny (71-90 dB),
  • głęboki (powyżej 90 dB).

Według definicji WHO, uszkodzenie słuchu o głębokości powyżej 40 dB u osób dorosłych jest już niepełnosprawnością słuchową.

Dla każdej osoby problemy ze słyszeniem mogą być różne, jednak zawsze będzie to patologia słuchu, którą należy leczyć.

Przyczyny utraty słuchu

Głównym winowajcą utraty zdolności poprawnego słyszenia u dorosłych jest hałas, zaraz potem wiek — ryzyko uszkodzenia słuchu nasila się podwójnie wraz z każdą kolejną dekadą życia.

Poznaj kilka faktów na temat przyczyn utraty słuchu przez hałas:

  • Ubytek słuchu najczęściej powstaje u osób, które wiele czasu spędzają w hałaśliwym otoczeniu.
  • Hałas, który przekracza 80 dB jest definiowany jako szkodliwy.
  • Bardziej niebezpieczny dla zdrowia jest hałas narastający o charakterze impulsu niż dźwięk ciągły.
  • Znaczenie ma długość jego trwania: im dłuższy hałas, tym bardziej destrukcyjny dla narządu słuchu.
  • Każdy człowiek ma indywidualną podatność ucha wewnętrznego na hałas, niektórzy są bardziej predestynowani do uszkodzeń słuchu.

Osobną kategorią uszkodzenia słuchu przez hałas jest uraz akustyczny. Może to być pojedyncze zdarzenie, które przyczynia się do powstania szumów usznych, ubytku słuchu lub jego trwałej utraty.

Co jeszcze może uszkodzić słuch? Przyczyn może być kilka jednocześnie, takich jak:

  • wiek,
  • płeć – mężczyźni narażeni są bardziej,
  • choroby takie jak: nadciśnienie, cukrzyca, niewydolność nerek,
  • niektóre choroby zakaźne,
  • nieleczone schorzenia,
  • niektóre leki,
  • predyspozycje genetyczne,
  • nałóg tytoniowy.

Jak widać uszkodzenie słuchu przez hałas nie jest odosobnionym czynnikiem, który wpływa na zmysł słuchu. Jeśli występuje kilka ww. elementów, a w miejscu pracy człowieka jest hałas, prawdopodobieństwo ubytku słuchu jest dużo większe.

Które grupy zawodowe są narażone najbardziej?

Wiele grup pracowniczych jest szczególnie narażonych na zawodowe uszkodzenie słuchu. Warunki pracy, które sprzyjają patologiom słuchu dotyczą takich grup zawodowych jak:

  • nauczyciele,
  • muzycy orkiestrowi,
  • policjanci, żołnierze, myśliwi (ze względu na strzały z broni palnej),
  • pracownicy obsługi samolotów na płycie lotniska,
  • dentyści (ze względu na głośną pracę przyrządów stomatologicznych),
  • pracownicy budowlani na drogach (szczególnie przy młotach pneumatycznych),
  • pracownicy zakładów produkcji i wyrobów metali,
  • pracownicy kopalni, hut i zakładów odlewniczych.

Zawodowe uszkodzenie słuchu przyjmuje różne formy. Dla jednych będzie to jedynie lekki niedosłuch, dla innych utrata słuchu na jedno ucho, a jeszcze inni doświadczą upośledzenia słuchu.

Objawy utraty słuchu

Jest kilka ważnych sygnałów, które mogą świadczyć o utracie słuchu:

  • szumy uszne,
  • trudności w zrozumieniu mowy innych, zwłaszcza w głośnym otoczeniu,
  • trudności z lokalizowaniem źródła dźwięku,
  • problemy z komunikacją — częste prośby do rozmówców o powtórzenie zdania, mówienie nie na temat z powodu niezrozumienia pytania rozmówcy, trudności w rozmowie przez telefon, poczucie, że inni mówią niewyraźnie,
  • ciągłe zwiększanie głośności radio- i teleodbiorników,
  • wycofanie z życia społecznego spowodowane byciem nierozumianym,
  • pogorszenie funkcji poznawczych.

Niedosłuch postępuje stopniowo i niewidocznie, często pierwszymi osobami, które go zauważają są te z najbliższego otoczenia.

Masz problemy ze słuchem? Jaki lekarz Ci pomoże?

Leczeniem niedosłuchu u dorosłych zajmuje się lekarz laryngolog i audiolog. W pierwszej kolejności warto pójść do laryngologa, jednak nie każdy specjalizuje się w problemach uszu. Diagnozowaniem i leczeniem wyłącznie chorób słuchu zajmuje się audiolog, czyli laryngolog o specjalizacji w audiologii.

W diagnozie problemów z narządem słuchu pomagają badania subiektywne (czyli takie, w których decydującą rolę ma lekarz):

  • test słuchu na podstawie rozumienia mowy,
  • próba stroikowa z wykorzystaniem kamertonu (próba Werbera i próba Rinnego),
  • audiometria mowy,
  • audiometria tonalna

oraz badania obiektywne, w których wykorzystuje się narzędzia badawcze:

  • tympanometrię,
  • otoemisję akustyczną.

Jeśli pracownicy narażeni na warunki pracy sprzyjające problemom ze słuchem korzystają z Pracowniczego Programu Profilaktycznego SALTUS Ubezpieczenia – Profilaktyka Nabytych Wad Słuchu, mogą wykonać badania diagnostyczne i monitorujące stan słuchu, w ramach ubezpieczenia. PPP zapewnia im też stały dostęp do lekarza otolaryngologa.

Na regularne badania słuchu powinni udawać się pracownicy po 50-tym roku życia oraz ci, którzy są narażeni na hałas w miejscu pracy.

Jak leczyć ubytek słuchu?

Metody leczenia niedosłuchu zależą od przyczyny jego powstania. U dorosłych utrata słuchu spowodowana jest najczęściej hałasem w pracy i postępującym wiekiem. Wtedy leczenie obejmuje stosowanie aparatu słuchowego lub wszczepienie implantu.

Jeśli ubytek słuchu nie jest zaawansowany, warto pamiętać o profilaktyce:

  • używaniu słuchawek w głośnych warunkach pracy,
  • robieniu przerw w pracy, żeby odpocząć od hałasu,
  • zwracaniu uwagi pracodawcy na przekroczone normy poziomu dźwięku w miejscu pracy — powyżej 80 dB pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom sprzęt ochronny na uszy (najczęściej są to słuchawki).

Ciekawostką, całkiem przyjemną, jest to, że na jeden z objawów utraty słuchu, czyli szumy uszne, pomaga… słuchanie dobrej muzyki, np. klasycznej. Oczywiście niezbyt głośno.

SALTUS Ubezpieczenia – skontaktuj się z nami!

Specjalizujemy się w grupowych ubezpieczeniach zdrowotnych chroniących pracowników. Pomagamy dbać o zdrowie i zadowolenie zatrudnionych, co minimalizuje liczbę absencji chorobowych. Jesteśmy w stanie zapewnić ochronę ściśle dopasowaną do potrzeb, rozmiaru, charakteru działalności firmy oraz struktury wiekowej zatrudnionych. Współpracujemy zarówno z ogólnopolskimi sieciami medycznymi, jak i wysokospecjalistycznymi przychodniami regionalnymi, dzięki czemu zapewniamy pomoc w każdym zakątku Polski.

Wyróżniki oferty:

  • Brak górnej granicy wieku
  • Możliwość modyfikacji ochrony w trakcie trwania umowy
  • Aplikacja mobilna i telekonsultacje

Dodatkowe korzyści dla pracodawcy:

  • Świadczenia Medycyny Pracy, w tym Pracownicze Programy Profilaktyczne, nie stanowią przychodu pracownika – nie są obciążone CIT i ZUS
  • Pracownicze Programy Profilaktyczne zmniejszają całkowity koszt ubezpieczenia
  • Dobrze dobrana ochrona zmniejsza liczbę i długość absencji chorobowych pracowników