Tajemnica lekarska to jedna z podstawowych powinności lekarza w związku z wykonywanym zawodem. To także twoje prawo do zachowania prywatności i ochrony  danych osobowych.

Kwestie te wynikają nie tylko z etyki lekarskiej, ale przede wszystkim są regulowane aktami prawnymi. Przepisy określają także, jakie konsekwencje grożą lekarzowi za ujawnienie informacji o twoim zdrowiu.

Wyniki badań, przebieg choroby, czy historia leczenia to informacje poufne, które muszą podlegać ochronie. Warto, abyśmy zastanowili się:

  • jakie są podstawy odpowiedzialności w tym aspekcie,
  • jakie konsekwencje grożą lekarzowi
  • oraz w jakich okolicznościach może on odstąpić od tajemnicy zawodowej,

Spis treści:

  • Tajemnica lekarska – akty prawne
  • Dokumentacja medyczna a tajemnica lekarska
  • Źródła odpowiedzialności
  • Kiedy tajemnica lekarska nie obowiązuje?
  • Zwolnienie z tajemnicy w postępowaniach sądowych

Tajemnica lekarska – akty prawne

W polskim prawodawstwie kwestie lekarskiej tajemnicy zawodowej regulują.:

  • ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty,
  • ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
  • Kodeks Cywilny,
  • oraz Kodeks Karny.

Tajemnica lekarska ustawa i jej art. 40 szczegółowo definiuje zagadnienie oraz możliwe odstępstwa. Artykuł stanowi, że lekarz ma obowiązek tajemnicy lekarskiej co do wszelkich informacji związanych z pacjentem uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. Tajemnicą objęte są więc nie tylko informacje o twoim zdrowiu, ale także:

  • życiu osobistym,
  • zawodowym,
  • czy statusie majątkowym,

uzyskane w związku z wykonywaniem zawodu lekarza.

Przepis zakazuje ujawniania, bez twojej zgody, informacji o twoim zdrowiu:

  • osobom trzecim,
  • członkom twojej rodziny,
  • przyjaciołom,
  • personelowi medycznemu, z wyjątkiem bezpośrednio zaangażowanego w leczenie.

Jeszcze szerzej tajemnicę lekarską definiuje Kodeks Etyki Lekarskiej, stanowiąc, że są nią nie tylko informacje o tobie, ale również o twoim otoczeniu.

Dokumentacja medyczna a tajemnica lekarska

Z definicji w art. 40 ustawy wynika także konieczność przeciwdziałania biernemu ujawnianiu informacji. Przestrzeganie tajemnicy lekarskiej obejmuje więc ochronę i zabezpieczanie wszelkiej dokumentacji medycznej związanej z twoim zdrowiem, np.:

  • zdjęć RTG,
  • kardiogramów,
  • wyników badań,
  • recept i skierowań.

Wszelkie odstępstwa od normy prawnej powodują naruszenie tajemnicy lekarskiej skutkujące możliwością pociągnięcia lekarza do odpowiedzialności.

Źródła odpowiedzialności

Ujawnienie tajemnicy lekarskiej dotyczącej twojego zdrowia może doprowadzić lekarza do poniesienia odpowiedzialności:

  • w aspekcie cywilnym,
  • karnym,
  • dyscyplinarnym w ramach samorządu lekarskiego.

Wyjawienie tajemnicy lekarskiej w aspekcie cywilnym sprowadza się z reguły do  zapłaty odszkodowania za wyrządzoną, umyślnie lub nie, szkodę. Fakt ten z pewnością będzie prowadzić także do:

  • nagany,
  • czasowego zakazu wykonywania zawodu,
  • a w skrajnych przypadkach do wykluczenia ze społeczności lekarskiej.

Konsekwencje te wynikają to wprost z pojęcia, jakim jest tajemnica lekarska i podstawa prawna.

Odpowiedzialność karna za naruszenie tajemnicy lekarskiej grozi z kolei lekarzowi, który naruszy przepisy prawa w sposób umyślny. Przestępstwo takie jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 2. Tajemnica lekarska kodeks karny to w tym przypadku art. 266 par. 1, który definiuje naruszenie tajemnicy służbowej i zawodowej.

Kiedy tajemnica lekarska nie obowiązuje?

Art. 40 ustawy literalnie definiuje przypadki, kiedy lekarz może ujawnić dane o  twoim zdrowiu, a tym samym odstąpić od tajemnicy zawodowej. Może to nastąpić gdy:

  • wyrazisz na to zgodę,
  • stanowią tak przepisy prawa,
  • istnieje zgoda organu władzy publicznej lub innego upoważnionego podmiotu.

Zwolnienie z tajemnicy w postępowaniach sądowych

Zgoda organu władzy publicznej dotyczy przede wszystkim sądów i prowadzonych  postępowań. W tym przypadku prawo inaczej traktuje kwestię tajemnicy lekarskiej w zależności od:

  • spraw karnych
  • lub cywilnych.

W przypadku procesów karnych związanych z lekarską odpowiedzialnością zawodową zwolnienie lekarza z tajemnicy wymaga każdorazowo zgody sądu. Lekarz może jednak odmówić składania zeznań, jeżeli naraża go to na odpowiedzialność za przestępstwo.

Nieco inaczej wygląda tajemnica lekarska w postępowaniu cywilnym. Sąd nie może w tym przypadku zwolnić lekarza z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Ten z kolei nie może całkowicie odmówić składania zeznań tylko dlatego, że byłaby to zdrada tajemnicy lekarskiej. Ma natomiast prawo odmówić odpowiedzi narażającej go na odpowiedzialność prawną. A więc ewentualne złamanie tajemnicy lekarskiej należy w tym wypadku do decyzji samego lekarza.

Jednak niezależnie od rodzaju postępowania, zwolnienie lekarza z tajemnicy lekarskiej zawsze stanowi ostateczność.

SALTUS Ubezpieczenia – skontaktuj się z nami!

Specjalizujemy się w grupowych ubezpieczeniach zdrowotnych chroniących pracowników. Pomagamy dbać o zdrowie i zadowolenie zatrudnionych, co minimalizuje liczbę absencji chorobowych. Jesteśmy w stanie zapewnić ochronę ściśle dopasowaną do potrzeb, rozmiaru, charakteru działalności firmy oraz struktury wiekowej zatrudnionych. Współpracujemy zarówno z ogólnopolskimi sieciami medycznymi, jak i wysokospecjalistycznymi przychodniami regionalnymi, dzięki czemu zapewniamy pomoc w każdym zakątku Polski.

Wyróżniki oferty:

  • Brak górnej granicy wieku
  • Możliwość modyfikacji ochrony w trakcie trwania umowy
  • Aplikacja mobilna i telekonsultacje

Dodatkowe korzyści dla pracodawcy:

  • Świadczenia Medycyny Pracy, w tym Pracownicze Programy Profilaktyczne, nie stanowią przychodu pracownika – nie są obciążone CIT i ZUS
  • Pracownicze Programy Profilaktyczne zmniejszają całkowity koszt ubezpieczenia
  • Dobrze dobrana ochrona zmniejsza liczbę i długość absencji chorobowych pracowników